نهمین سالانه هنر معاصر پرسبوک | جنگلهای هیرکانی | ۱۳۹۸

چشم‌انداز:
ادبیات کهن و نوین ایران دارای ارجاعات بسیار به زیست بوم متنوع ایران می‌باشد. هر چند بیشتر در قالب شعر به این موضع پرداخته شده اما با تعریف ژان پل سارتر؛ حکم شعر، حکم نقاشی و پیکرتراشی و آهنگسازی است . ما نمی‌توانیم  منکر تاثیر محیط زیست در شکل گیری آثار هنری ماندگار و فاخر شویم .
نقد بوم گرا به چگونگی انعکاس رابطه انسان و محیط فیزیکی در آثار ادبی و هنری می پردازد. در عین حال رابطه دین، اخلاق، زبان و جنسیت با محیط زیست را بررسی می نماید. یکی از اهداف این نقد پر رنگ ساختن دغدغه حفظ محیط زیست و اصلاح رابطه انسان با طبیعت از طریق ادبیات ، فرهنگ و زبان است.
پرسش‌ها:
طی سه دوره ی اخیر پرسبوک با تمرکز بر جغرافیایی خاص سعی بر آن کرده تا با طرح مسائلی فاصله‌ی بین هنرمندان با زیست‌ بوم جامعه را کمتر کند؛ انتخاب این مسائل بیشتر بر پایه  دغدغه‌های مهم اجتماعی و محیط زیستی بوده است که مفهوم نقادی بوم‌گرا را در آن می‌توان به سادگی مشاهده کرد .
در این دوره نیز با توجه به هم زمانی ثبت  جهانی جنگل های هیرکانی، این پرسش‌ها مطرح شده است:
• چگونه میتوان با فرهنگسازی پایدار مانع تخریب بیش از حد جنگل شد؟
• هنرمند پیشرو و منتقد بعنوان یک فعال محیط زیستی با چه شگردی می تواند در سطحی گسترده، عامل بازدارنده تخریب ها یا اهمیت باز آفرینی یک موقعیت شود؟
• وظیفه هنرمند در قبال تغییرات زیست محیطی با نگاه به مفهوم نقد بوم گرا چگونه باید باشد؟
سالانه‌ی امسال پرسبوک محل عرضه دیدگاه های گسترده و متنوع به این پرسش‌ها خواهد بود.
اهداف:
• توجه ويژه هنرمندان بعنوان فعالان اجتماعی به جنگلهای هیرکانی و ره آورد قابلیتهای زيباشناختى- پژوهشی قابل تأمل درآن
• آشنایی هنرمندان با زیست بوم طبیعی جنگل‌های هیرکانی و پرداختن به این مهم که از دریچه نگاه یک «بوم‌ نگار» چگونه به ثبت هیرکانی بپردازند.
• ترويج هنر مشاركتى و كار گروهى
• تشویق هنرمندان جوان ایران به پیشبرد هنر زیست محیطی و اهميت توجه به دغدغه هاى محيط زيست
• تاكيد بر اهميت حوزه هاى فرهنگى متفاوت در ايران
• جلب توجه افكارعمومى به اين واقعيت كه جنگلهای هیرکانی صرفا شرایطی توريستى ندارد بلكه رخدادهاى اين چنين میتواند براى اولين بار به بخشى از هويت فرهنگى و بقای خطه ی شمال ایران تبديل شود.
• توجه به این مهم که جنگلهای هیرکانی میراثی ایرانی-جهانی برای نسلهای آتی نیز است و ترویج این فرهنگ به سایر نقاط ایران و جهان تضمینی بر اهمیت وجود آن در آینده است.

جغرافیای امسال:
نوار شمالی کشور ایران پوشیده از جنگلهایی است که در ایران به «جنگلهای شمال» معروفند. این اکوسیستم ها که از چشم انداز و گونه های گیاهی و جانوری ویژه ای برخوردار هستند در جنوب دریاچه کاسپین (خزر) قرار گرفته اند و از جمله جنگل های پهن برگ و خزان کننده به شمار می روند که در دنیا،  آن ها  را به نام کاسپینی – هیرکانی (Caspian Hyrcanian mixed
( forest یا جنگلهای هیرکانی می شناسند.
جنگل‌های هیرکانی که با توجه به ویژگی های ارزشمند و انحصاریش اخیرا از طرف یونسکو به ثبت جهانی رسیده است یک زیست‌منطقه در زیست‌بوم جنگل‌های مختلطِ پهن‌برگِ حاشیهٔ جنوبی دریای خزر به مساحت ۵۵٬۰۰۰ کیلومتر مربع است که در حاشیهٔ جنوبی و جنوب غربی دریای خزر در بخش‌هایی از ۵ استان شمالی ایران قرار گرفته و در دو کشورِ ایران و جمهوری آذربایجان است. این جنگل از منطقه هیرکان جمهوری آذربایجان آغاز و تا استان گلستان در ایران امتداد دارد و در ایران مورد حفاظت مشترک سازمان محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی است. این جنگل با قدمت حدود ۴۰ میلیون سال یکی از ارزشمندترین جنگل‌های جهان به‌شمار می‌آید و از آن به عنوان موزه طبیعی یاد می‌شود.
جنگلهای هیرکانی ازنظر جامعه شناسی گیاهی (فیتوسوسیولوژی) جوامع گیاهی ارزشمندی با درختان و درختچه ها و گیاهان ویژه را بخود اختصاص داده است. در چشم اندازهای این سرزمین از ارتفاعات پایین (جلگه) تا ارتفاعات بالا دست، گونه های درختان و درختچه های زیر وجود دارند: بلوط (بلند مازو)، شمشاد، توسکا، لرگ، انجیلی، ممرز، افرا، نارون، زبانگنجشک، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار، خرمندی، آزاد و راش که مشهورترین و گسترده ترین گونه درختی جنگلهای کوهستانی هیرکانی است، بالاتر از راشستان ها گونه های درختان اوری، لور، کرب، سروهای کوهی و بالاخره مراتع ییلاقی. این اکوسیستم های جنگلی زیستگاه حدود ۱۰۰ گونه پستاندار و ۲۹۶ گونه پرنده می باشند.
از گونه های پرندگان ساکن در اکوسیستم جنگلهای هیرکانی می توان به گنجشک سانان، سار، دارکوب،  اردک نوک پهن، قرقاول خزری، کبک، بلدرچین، کبوتر جنگلی، شاهین،  قوش، دال، قرقی، اردک خاکستری، عقاب و جغد اشاره کرد و از  گونه های پستانداران ساکن در این زیست بوم می توان مرال، شوکا، پلنگ، گرگ، گراز، خرس قهوه ای، روباه سردم سیاه، شغال، سمور، تشی، خارپشت، موش جنگلی، خرگوش، گربه وحشی، گورکن و اسبچه خزر را نام برد.
اهمیت جنگل های هیرکانی تنها از بعد قدمت آن نیست بلکه این جنگلها  علاوه بر تامین اکسیژن، در ذخیره مقادیر بسیار زیاد آب، حفاظت  از بافت خاک و جلوگیری از جاری شدن سیل نقش بسیار مهمی دارند.
اما آنچه که علی رغم ثبت جهانی یونسکو حیات این موزه زنده را تهدید می کند و نابودی آن را به دنبال دارد، بهره وری بی رویه از منابع چوب و قطع درختان برای ساخت و ساز و استفاده در صنایع چوب، دفن زباله ها، احداث سدها و بزرگراه هاست که کمر به نابودی یکی از کهن ترین جنگل های جهان بسته است.

هنرمندان مدعو:
• دعوت ازهنرمندان پیشرو حوزه تجسمی با گرایش های بینا رشته ای جهت برگزاری کارگاه ها و اجراهای محیطی:
، گروه برجاس، فریبا بروفر، زیبا پشنگ، فریده شاهسوارانی، سعیدخالقی، مجید ضیایی، حمید فاتح، نگار فرجیانی، اسماعیل قنبری، بهنام کامرانی، مهسا کریمی زاده،  الهه مقدمی، محمود مکتبی، تهمینه میرمطهری، تکتم همتی
• حضور در کارگاه‌ها مبتنی بر زیست بوم جنگل و ثبت هنرمندانه ای آن تنظیم شده است.
رهيافت:
• نتيجه‌ى فرا ملی اين پروژه در قالب عكس، فيلم و كتاب ثبت مى شوند.
• آثارمنتخب نمایش داده خواهند شد. زمان و محل آن متعاقبا اعلام خواهد شد.

شرایط شرکت در کارگاه ها:
• ھنرمندان ایرانی جهت شرکت در کارگاه ها رزومه و مجموعه ای ازآثار قبلی خودرا نیز در یک فایل پی دی اف تا تاریخ ۵آبان برا ایمیل دبیرخانه پرسبوک به نشانی [email protected] ارسال می کنند.
• به دلیل اینکه که برگزاری این کارگاه ها و پروژه ی هنرمندان نیز مکان محور است، مواد مصرفی مورد نیاز ھنرمند به عهده خود ھنرمند خواهد بود، با توجه به اینکه جنگل بستر اجرای آثار است، مواد مصرفی نباید هیچگونه آسیبی به طبیعت وارد کند.
از آنجا که ظرفیت هر کارگاه بیش از۳۰ نفر نیست، تا تاریخ ۵ آبان ثبت نام ها بر اساس رزومه و نمونه آثار انتخاب می گردند . برنامه کارگاه ها طی یک هفته در ۲ نوبت متوالی صورت می پذیرد. جزئیات اطلاعات دز فایل پی دی اف کارگاه در اختیار شرکت کننده قرار داده می شود.
نحوه‌ی برگزاری:
• اقامت و پذیرایی  در  فضای برگزاری پروژه از تاريخ ۷تا ۱۶ آبان ۹۸ در منطقه درزیکُلا می باشد.
• در این مدت یک هفته ای علاوه بر تشکیل کارگاه ها ،هنرمندان مدعو به اجراهای محیطی آثار هنری خود خواهند پرداخت سعی بر آن است که با فرهنگ بومی ساکنان حاشیه هیرکانی، تجربه جنگلبانان، مراسم خاص این منطقه جهت حفظ و نگهداری درختان، نوع تغذیه طبیعی و اورگانیک برخاسته از شیوه زندگی، آشنا شده و ره آورد سفر خود را بگونه‌ای
بینا رشته‌ای به شکل آثار هنری متفاوت به ثبت برسانیم.
• تا تاریخ۲۰  بهمن ۹۸ طرح های نهایی ملهم از شرایط همزیستی، دریافتها و کاوش ها بصورت شخصی یا گروهی از جنگلهای هیرکانی را اجرا شده و آثار نهایی با مشاوره ی اساتید کارگاه ها و کیوریتور پروژه جهت نمایش عموم انتخاب می شوند.
• ماحصل منتخبی از این کارگاه به همراه تصاویری از اجراهای محیطی هنرمندان مدعو در یک (کتاب هنرمند (artists-book) مستند سازی می گردند . و تواما با پخش فیلم مستند این رویداد به نمایش در می آید.

ویدیوهای این دوره را اینجا ببینید